Ko tēnei 13 kare-ā-roto he wāhanga o te panga, e ārahi ana i a tātou ki te wholeness me te aroha pono. I te torotoro me te whakauru ki ia mea, ka kitea anō e tātou tō tātou tino āhua me te hono anō ki tō tātou āhua māori o te aroha. Ia wā ka mahi tātou i te manawanui, te whakawhirinaki, te whakamihi rānei, ka tuku tātou i ngā ngaru o te aroha e āwhina ana ki te whakaora me te whakarerekē.
Ko te ora he "kura aroha," kei reira ia wheako e whakaako ana i a tātou i tētahi, i te maha rānei o ēnei āhuatanga tino nui. I ētahi rā, ka akohia e tātou te murunga hara me te haumaru; i ētahi atu, ka wero te ora i a tātou ki te tipu i te manawanui me te aroha. Ko ēnei kare-ā-roto katoa e hono ana, ia mea he wāhanga o tētahi tauira nui ake e kawe ana i a tātou ki te kotahitanga e rapu ana tātou.
Ahakoa he aha te mea e pā ana ki a tātou, kei te tono tonu te ora i a tātou ki te ako i tētahi o ēnei āhuatanga o te aroha. Ia kare-ā-roto e ārahi ana i a tātou ki roto, e āwhina ana i a tātou ki te iriti i tō tātou māramatanga ā-roto me te kawe i a tātou ki te tino, te tino aroha o tātou. I te wā, ka kite tātou ko ēnei akoranga katoa he wāhanga o te haerenga hoki ki te pono—ko te aroha tō tātou āhua māori.
1. Haumaru - Te Pūmautanga Ā-roto me te Whakawhirinaki ki te Atua
Ehara te haumaru i te mea mō te noho haumaru noa iho; engari mō te whakawhirinaki kei te wāhanga tātou o tētahi mea nui ake. Ka tono tēnei kare-ā-roto i a tātou ki te waihanga pūmautanga ā-roto kia kore ai e taea e tētahi awha o waho te whakangaueue i tō tātou turanga. Ka whakaako te haumaru i a tātou ko te ao he wāhi pai, he wāhi e taea ai e tātou te ako me te tipu, he wāhi e puritia ai tātou e te aroha ahakoa te uaua o te wā.
2. Tūmanako - Te Mana o te Whakapono me te Matakite
Ko te tūmanako te kākano o te whakapono. Ka whakamaumahara mai i a tātou ko te mea ka whakaarohia e tātou ka taea te tutuki, ko te ora kei te turaki tonu i a tātou ki te tipu nui ake me te kaupapa. He whakamaumaharatanga te tūmanako mai i te wairua, ahakoa te pouri o ngā āhuatanga, kei te takoto te ara teitei, i te nuinga o te wā kei tua atu i te māramatanga o te hinengaro.
3. Māramatanga - Te Kite i ngā Mōnehunehu
Ko te māramatanga he mea mō te kite i te pono i tua atu i ngā mōnehunehu ka waihangatia e tātou—ngā mōnehunehu o te wehewehe, o te mataku, o ngā here. Ka hiki te māramatanga pono i te ara o te ego, ka āhei ai tātou ki te kite mā te "karu ā-roto," me te whakaako i a tātou ka hono ana tātou ki te pono, ka hono tātou ki te aroha. He whakamaumaharatanga tēnei kei konei tātou ki te whanake me te whakawhānui i te māramatanga, e neke ana ki tō tātou tino āhua.
4. Manawanui - Te Whakawhirinaki ki te Wā Tapu o te Ora
Ka whakamaumahara mai te manawanui i a tātou he wā tō ngā mea katoa. Ko te māramatanga o te tuku i ngā mea kia puta i te wā e tika ana, i te wā tapu. Ko te manawanui te ara o tō tātou wairua teitei ki te whakaako i a tātou ki te whakaute i te manawataki o te ora, e whakamaumahara ana i a tātou ko te aroha he mea kore wā, ā, ia wā o te tatari ka kawe mai i a tātou ki te wāhanga hou o te haerenga o tō tātou wairua.
5. Ngākau Māhaki - Te Whakawhanaunga i te Rawa Ā-roto
Ko te ngākau māhaki te toi o te noho i te wā, te mōhio ko te rangimārie e rapu ana tātou kei roto i a tātou kē. Ka whakaako mai i a tātou ehara te aroha i te mea hei whakatutuki engari he āhua o te noho. Ka ako ana tātou i te ngākau māhaki, ka uru atu tātou ki te puna o te hari me te rangimārie kua noho kē i roto i a tātou, ahakoa ngā āhuatanga o waho.
6. Manawanui - Te Pīra o te Wairua ki te Tipu
Ko te manawanui te here o te wairua ki te tipu, te kaha ā-roto e pupuri ana i a tātou i tō tātou ara ahakoa ngā wero. Ka whakaako i a tātou ko te aroha kāore e mataku i ngā uaua; ka haere mā roto i a rātou me te manawanui. Ko te manawanui tō tātou ahi wairua, tō tātou whakamaumaharatanga ahakoa ngā hokinga whakamuri he wāhanga o te mahere nui ake ki te whakapai i tō tātou wairua.
7. Murunga Hara - Te Herekore i te Mua
Ko te murunga hara te whakaoranga. Ko te tuku i ngā mea katoa e here ana i a tātou ki ngā mamae tawhito, ngā tuakiri tawhito, me ngā here tawhito. Ehara i te mea mō te tuku noa i ētahi atu—engari mō te tuku i a tātou anō. Ka whakaako te murunga hara i a tātou ko te aroha he herekore, ā, mā te tuku ka whai wāhi mō ngā tīmatanga hou me te rangimārie hohonu.
8. Whakamihi - Te Māramatanga o ngā Koha Atua
Ko te whakamihi te mōhio ko ngā mea katoa i te ora he koha, ahakoa ngā wero. Ka whakamaumahara mai i a tātou ko ia wheako, ia tangata, ia wā he whai wāhitanga mō te tipu. Ka hono te whakamihi i a tātou ki te rere atua, ka whakatuwhera i a tātou ki ngā manaakitanga me te whakapiki i tō tātou māramatanga ki te aroha kei konei katoa i a tātou.
9. Aroha - Te Kite i a Koe i ētahi Atu
Ko te aroha te piriti ki te kotahitanga. Ko te māramatanga hohonu ko tātou katoa e hono ana, ko ia wairua he whakaaturanga o te kaha atua kotahi. Ka whakaako te aroha i a tātou ko te aroha ka kite i a ia anō i ia wairua, ka whakawhiti i te whakawa me te awhi i te katoa hei wāhanga o te kotahitanga nui ake.
10. Hononga - Te Whakapono o te Ora Katoa
Ka whakaatu te hononga kāore he mea i tēnei ao e tū motuhake ana; he wāhanga katoa tātou o tētahi tukutuku hono. Mā te hononga, ka ako tātou ehara te aroha i te kare-ā-roto noa engari he kaha e hono ana i te katoa o te orokohanga. Ka whakaatu mai i a tātou ko ia hononga he whakaata, e whakaata ana i tō tātou tipu, ō tātou whara, me tō tātou kaha.
11. Whakawhirinaki - Te Tukunga ki te Mahere Atua
Ko te whakawhirinaki te tukunga o te ego, te tuku i te mana whakahaere, me te whakapono kei te ao he mahere teitei mō tātou. Ka whakaako i a tātou ko te aroha ka tuku, ka rere ki te wāhi e tika ana. Ka tono te whakawhirinaki i a tātou ki te tuku ki te mōhiotanga ki te kore mōhiotanga, me te whakapono kei te mahi ngā mea katoa, ahakoa te uaua, mō tō tātou whakaoho ake.
12. Aroha - Te Pūtake o te Oranga Katoa
Ko te aroha te pūtake, te ngako i puta mai ai ngā mea katoa, ā, ka hoki atu ngā mea katoa ki reira. Ko te haerenga me te ūnga hoki. Ko te aroha i tōna āhua tino he māramatanga pū, e whakawhiti ana i te rua, e tono ana i a tātou ki te kite i a tātou anō hei kotahi me te orokohanga katoa. Ko te aroha te māramatanga e rapu ana tātou, ko te pono atua e noho ana tātou ki te whakaatu me te tiri.
13. Hari - Te Āhua Māori o te Wairua
Ko te hari te wiri o te wairua ina he rite ki tōna tino āhua. He mea nui ake i te hari; he āhua hohonu o te noho e puta ana i a tātou i te wā e noho ana tātou ki te wā, ka tuwhera hoki. Ka whakaako te hari i a tātou ko tō tātou tino āhua he marama, he herekore, he ngahau hoki, ā, ko te aroha i tōna ngako he wheako o te hari kore here.